O tym co sztuka daje a co zabiera? i na ile artyście wolno przesuwać granice etyki? rozmawialiśmy na podstawie książki Ewy Stachniak „Bogini tańca” i filmu Darrena Aronofsky’ego „Czarny łabędź”.
Sukces często opłacony jest rezygnacją z siebie, chorobą a nawet życiem. Przykładem tego są postaci pierwszo i drugoplanowe z pozornie odległych światów jak Rosja przełomu wieków – ojczyzna Wacława Niżyńskiego i Ameryka doby telefonów komórkowych – Niny Sayers, bohaterki filmu Aronofsky’ego.
Łączy ich pasja i perfekcja, które są w ich pojęciu wynikiem ciężkiej i żmudnej pracy. Obydwoje źle znoszą porażki, a w dążeniu do doskonałości i realizacji własnych ambicji i wizji artystycznych nie liczą się z innymi, przekraczając granice ustalonych norm. Jedynak Bronisława, siostra Wacława, główna bohaterka powieści Ewy Stachniak odnosi sukces wychodząc cało z życiowych zawirowań i opresji.
Wychowana w rodzinie o tradycjach nie tylko artystycznych ale też inteligenckich wcześnie zdała sobie sprawę z konieczności poszukiwań nowych form wyrazu artystycznego, a także znaczenia swoistej etyki, której nie wolno sprzedawać kiczu, choćby był najbardziej opłacalny – mówiła Stanisława Czernik.
Nie da się ukryć, że światem baletu i jego artystami rządziły małostkowość, wrogość podszyta zazdrością i chęcią wybicia się z grupy na szczyt popularności.(…) Życie osobiste też na tym cierpiało i jedynie przeświadczenie, że „sztuka to jedyna prawdziwa wartość w świecie pełnym fałszywych bogów” pozwalało im trwać i walczyć o swoje – uzupełniła Barbara Tora.
Ewa Stachniak jednak tak barwnie opisała czasy bohaterów książki, że chciałoby się w nie przenieść – dodała Maria Kantor.
Zofia Wojdyła wspomniała, że nie należy zapominać o matkach, których wpływ na dziecko obdarzone talentem może być albo zbawienny albo destrukcyjny. Za niezwykle ważne uznała też zrozumienie artystycznych pasji przez żony, partnerki i towarzyszki życia geniusza.
Zarówno książka i film mają niezwykłą siłę wyrazu, pełną ukrytej symboliki, która pozwala cieszyć się tak wysmakowanym dramatem jak i pięknym słowem.
Spotkanie odbyło się 12 sierpnia 2019 r.
Dyskusyjny Klub Książki „Liberatorium” Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle uczestniczy w projekcie Dyskusyjnych Klubów Książki WiMBP w Rzeszowie pod hasłem „Podkarpackie rozmowy o książkach”. Projekt przygotowany jest przez Instytut Książki i WiMBP w Rzeszowie.
