W ramach cyklu „Świat literatury, literatura świata” gościliśmy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle Annę Radwan-Żbikowską, tłumaczkę literatury czeskiej.
Zawsze chciała rozwijać swój talent do języków. Jednak jej pierwszym wyborem były stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Jagiellońskim, dopiero później filologia czeska, która dała jej solidne wykształcenie. Dodatkowo także korespondencja z czeską koleżanką w ramach szkolnych ćwiczeń językowych, pozwoliła jej bliżej zainteresować się kulturą sąsiadów, a udział w konkursach młodych bohemistów umożliwił rozwinięcie sprawności językowej.
Anna Radwan-Żbikowska mówiła w kontekście historycznym o niuansach języka czeskiego, a zwłaszcza o jego dwóch wersjach – potocznej i oficjalnej.
Czeski jest melodyjny i ta śpiewność często rozbraja rozmówcę – wyjaśniła.
Dawała liczne przykłady tego, co śmieszy w języku czeskim Polaków i odwrotnie. Przestrzegała przed tzw. fałszywymi przyjaciółmi, czyli parami wyrazów, które wyglądają lub brzmią podobnie, a mają inne znaczenie. Za osobisty sukces uważa uznanie i docenienie jej tłumaczeń przez znawców, o czym świadczy fakt, że znalazła się w finałowej siódemce nominowanych do Nagrody Europy Środkowej Angelus 2019.
Krokiem milowym w jej karierze okazało się przetłumaczenie powieści „Jezioro” Bianki Bellovej, która również samej autorce przyniosła ogromną popularność. Przyznała, że nikt jej nie narzuca tłumaczeń i nie musi działać pod presją czasu, co daje poczucie komfortu. Tłumaczone przez nią książki nie są ograniczone do jednego gatunku, jak np. znakomicie przyjęty przez czytelników poszerzający wyobraźnię „Truchlin” Vojtěcha Matocha, czy „Kolekcjoner śniegu” Jana Štiftera, dający przyjemność intelektualną. Podkreśliła, że zawsze stara się trzymać stylu autora.
Na zakończenie opowiedziała o swoich przekładach napisów do filmów. Zwróciła uwagę, jak ważny w tej pracy jest intelekt człowieka. Przestrzegała jednocześnie przed znacznie tańszymi, elektronicznymi translatorami, które popełniają błędy rzeczowe, gramatyczne i nie uwzględniają kontekstu.
Spotkanie odbyło się 18 marca 2025 roku.
